UM NICHE

VERKEFNIÐ

Óáþreifanlegur menningararfur er iðkun, framsetning, tjáning, þekking og kunnátta sem UNESCO telur hluta af menningararfi ákveðins svæðis; það samanstendur af ófysískum hugverkum, svo sem þjóðtrú, siðum, viðhorfum, hefðum, þekkingu og tungumáli.

Í gögnum Evrópusambandsins (ESB) er staðfest að óáþreifanlegur menningararfur er mikilvægur fyrir samfélags og efnahagsþróun:

• Evrópuráðið ályktaði um menningararfleið sem „Stefnumótandi auðlind fyrir sjálfbært Evrópusamband“.
• Framkvæmdastjórn ESB „Í átt að samþættri nálgun við menningararf“
• Framkvæmdastjórn ESB „Að fá menningararf til að vinna fyrir ESB“

Óáþreifanlegur menningararfur er mikilvægari fyrir efnahag Evrópusambandsins en allur bílageirinn: yfir 300.000 manns starfa í menningararfsgeiranum í ESB. Tæplega 8 milljónir starfa í ESB eru óbeint tengd arfleið (ferðaþjónusta, túlkun og öryggi). Fyrir hvert beint starf framleiðir minjageirinn 26,7 óbein störf. Þetta er samanborið við 6,3 óbein störf sem skapast fyrir hvert beint starf í bílaiðnaðinum.

Þrátt fyrir þessa miklu möguleika er áþreifanlegur menningararfur sjaldnast nýttur til að styrkja fagfólk til að efla efnahagsleg tækifæri þar sem gamlar starfstéttir eru að þróast og nýjar að vaxa.

ESB skilgreinir sérstakar áskoranir og þarfir í skýrslu sinni „Færni, þjálfun og þekkingarmiðlun fyrir hefðbundnar og nýjar arfleiðarstéttir“ (október 2017):

• Nauðsynlegt er að bera kennsl á og kortleggja starfsgreinar; Sýna fram á stöðu sína í evrópska hæfnirammanum.
• Uppfæra þarf færni í “hefðbundnum” atvinnugreinum. Þjálfun stjórnenda í starfsstéttum menningararfs er ekki nógu vel skilgreind og forgangaröðuð: Lögð er meiri áhersla á stjórnun en forgangaröðun.
• Árangursrík stjórnun sem snýr að óáþreifanlegum menningararfi víðsvegar um Evrópusambandsríki er viðkvæm fyrir breytingum á stöðlum, starfsháttum, stuðningi og ósamræmi í starfsráðgjöf.
• Fræðslan ætti að vera víðtækari, fara út fyrir „hefðbundna“ hæfni og færni sem fellst í starfsstéttum menningararfs. Ný viðfangsefni þurfa að fá aukna athygli:
• Skipulagshæfileikar (stjórnun, samskipti, fjáröflun, sjálfbærni)
• Siðferði
• Nýjar tegundir af menningararfi, svo sem stafrænum menningararfi
• Þverfagleg nálgun og þverfagleg vinna.

MARMIÐ

MARKMIÐ

Markmið NICHE verkefnisins (Varðveita óáþreifanlegan menningararf fyrir frumkvöðlastarf) er að efla frumkvöðlastarfsemi á vettvangi menningararfs með því að þróa nýstárlega þjálfun fyrir vanmetinn hóp fagfólks (og væntanlegra) til að stuðla að frumkvöðlaframtaki, auka samkeppnishæfni þess og viðhalda vexti.

Markmiðið er að þróa leiðbeiningar til að auka atvinnustarfsemi og frumkvöðlastarf í greinum sem snúa að óáþreifanlegum menningararfi.

NICHE verkefnið er í takti við áherslur Erasmus+, sérstaklega:

• Áherslur í símenntun #5: Styrkja lykilhæfni í núverandi og tilvonandi námi.
• Þverfaglegar áherslur #9: Félagsfræðilegt gildi menningararfs, framlag til atvinnusköpunar, hagvaxtar og félagslegrar samheldni.
• Áherslur í símenntun #4: Auka aðgang að þjálfun og hæfni allra.

KORTLAGNING

NICHE KORTLAGNING

NICHE er ætlað að skilgreina nákvæma hæfni fólks sem starfar við óáþreifanlegan menningararf. Skortur á sérsniðinni þjálfun á þessu sviði er undirstrikað í skýrslu framkvæmdarstjórnar ESB frá júní 2019 „Að efla samstarf innan ESB um hæfni, þjálfun og miðlun þekkingar í starfsstéttum sem snúa að menningararfi“: rannsóknin sýnir brýna þörf til að íhuga hvernig best sé að efla, stuðla að og vernda hefðbundna, tæknilega og faglega færni fólks.

KORTLAGNING

ÁÆTLUN

NICHE ÁÆTLUN

Áætlunin NICHE verkefnisins er ætlað að stuðla að því að námsefnið sem hannað verður muni lifa áfram eftir að NICHE verkefninu lýkur með formlegum hætti. Þannig verður verkefnið í raun sjálfbært og mun lifa áfram um ókomna tíð.

ÁÆTLUN

LEIÐBEININGAR

NICHE LEIÐBEININGAR

Stefnumörkun NICHE verkefnisins er skjal sem sameinar alla þætti og þann lærdóm sem safnað var við framkvæmd á verkefninu. Þar er meðal annars fjallað um tækifærin og áskoranirnar sem fylgja því að vinna með óáþreifanlegan menningararf.

LEIÐBEININGAR